Đánh giá về đạo đức, lối sống, niềm tin của thế hệ trẻ ngày nay, chỉ thị số 42 ngày 24 tháng 3 năm 2015 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ đã nhận định “Một bộ phận giới trẻ giảm sút niềm tin, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, sống thực dụng, thiếu lý tưởng, xa rời truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Một số ít thanh niên bị các thế lực thù địch lôi kéo, kích động chống sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta. Tình trạng tội phạm và tệ nạn xã hội trong giới trẻ diễn biến phức tạp.” Từ đánh giá trên cùng với thực trạng đạo đức xã hội hiện nay cho thấy sự cấp thiết của việc đẩy mạnh công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ hiện nay. Công việc này phải được đặc biệt quan tâm không chỉ với mỗi nhà trường mà của toàn xã hội.
Thực hiện kế hoạch của ngành giáo dục và đào tạo Hải Phòng về triển khai Quyết định số 1501/QĐ-TTg ngày 28-8-2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 2015-2020”, trường THPT Trần Nguyên Hãn xác định công tác giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho học sinh là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường. Một trong những biện pháp quan trọng góp phần thực hiện công tác trên, chính là nâng cao hiệu quả công tác hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
Ban lãnh đạo nhà trường xác định việc hình thành và phát triển năng lực và phẩm chất của người học phải thông qua hoạt động vì thông qua hoạt động mới giúp các em hình thành kĩ năng, nâng cao nhận thức, phát triển thái độ, tình cảm, niềm tin, bản lĩnh, sự năng động, sáng tạo. Các hoạt động tập trung vào việc hạn chế tối đa các tồn tại của học sinh, đồng thời định hướng rèn luyện lối sống, kỹ năng sống và bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho các em.
Với trung bình 45 hoạt động trong năm được tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau như trò chơi, hội thi, cuộc thi, diễn đàn, giao lưu, tham quan học tập, sân khấu hóa, câu lạc bộ, nghiên cứu khoa học kĩ thuật, chiến dịch,... Các HĐTNST của nhà trường rất thiết thực và gần gũi với cuộc sống thực tế, có nội dung rất đa dạng và mang tính tích hợp, tổng hợp kiến thức, kĩ năng của nhiều môn học, nhiều lĩnh vực học tập và giáo dục giúp các em học sinh được trải nghiệm, được bày tỏ quan điểm, ý tưởng, được thể hiện, tự khẳng định bản thân, … Từ đó, hình thành và phát triển cho các em những giá trị sống, nâng cao các tố chất và tiềm năng của bản thân học sinh, nuôi dưỡng ý thức sống tự lập, đồng thời quan tâm, chia sẻ tới những người xung quanh.
Các hoạt động trải nghiệm của nhà trường tập trung vào giải quyết ba vấn đề cốt lõi.
Thứ nhất, việc giáo dục lí tưởng cách mạng cho học sinh phải được thực hiện liên tục, linh hoạt, sáng tạo và phù hợp với tâm lí của học sinh.
Để giáo dục lí tưởng cách mạng cho học sinh thông qua các hoạt động trải nghiệm, nhà trường tổ chức các đợt học tập tại các di tích lịch sử như khu di tích Tràng Kênh, bảo tàng quân khu 3, tổ chức các trò chơi “đạp sóng vượt biển Đông”,“chú bộ đội hành quân”, … nhằm giúp các em học sinh ôn lại truyền thống anh hùng của quân đội nhân dân Việt Nam, bồi dưỡng và vun đắp cho thế hệ trẻ lòng tự hào và tình yêu với thành phố Cảng tươi đẹp và giàu truyền thống.
Việc giáo dục lí tưởng cách mạng cho học sinh của nhà trường được thực hiện một cách nghiêm túc ngay từ việc tưởng chừng rất đơn giản đó là nghi lễ Chào cờ Tổ quốc và hát Quốc ca. Để việc chào cờ Tổ quốc và hát Quốc ca trở thành nề nếp, có tác dụng giáo dục lý tưởng cách mạng, bồi đắp tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc cho học sinh trong toàn trường, ngoài việc thực hiện nghiêm túc hoạt động chào cờ đầu tuần, đầu tháng với các nội dung có tính giáo dục cao, nhà trường tổ chức “Hội thi hát Quốc ca và ca khúc mang hơi thở của mọi thời đại “Tiến bước dưới quân kỳ” của nhạc sĩ Doãn Nho. Mỗi khi các em học sinh nhà trường mặc trang phục quốc phòng cất tiếng hát, thầy trò nhà trường đều thấy lòng yêu nước chảy hừng hực trong từng thớ thịt, từng mạch máu của mình.
Thứ hai, lồng ghép công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho các em học sinh qua các hoạt động trải nghiệm
Những hoạt động trải nghiệm như “Trung thu cho em”, “Hành trình chia sẻ yêu thương tại làng trẻ SOS”, chuyên đề “Áo ấm tặng bạn”, …được học sinh toàn trường thiết kế và hưởng ứng nhiệt tình, qua các hoạt động đó giúp các em HS được chia sẻ những suy nghĩ, tình cảm và giá trị vật chất của mình với những thành viên trong cộng đồng, giúp các em biết ngoài tình cảm gia đình, các em biết đồng cảm với những người nhiễm chất độc da cam, trẻ em mồ côi, người tàn tật, khuyết tật, người già cô đơn không nơi nương tựa, người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.
Điểm nhấn của công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho các em học sinh qua các hoạt động trải nghiệm được thể hiện qua 2 chương trình đó là tổ chức xem phim “Lửa Thiện nhân” và giao lưu với Đạo diễn Đặng Hồng Giang và buổi lễ trưởng thành và tri ân của học sinh niên khóa 2013-2016.
Hình ảnh của cậu bé Thiện Nhân, tấm lòng của bác sĩ…, Mẹ Mai Anh đã gây xúc động mạnh làm thay đổi suy nghĩ của rất nhiều học sinh Trần Nguyên Hãn…
Một trong những dấu ấn không thể phai mờ trong tâm trí của các học sinh niên khóa 2013-2016 đó là giây phút nghẹn ngào tri ân tình cha mẹ của học sinh nghèo học Châu Bảo Quý trên sân khấu nhà trường. Giây phút đón những món quà, những tấm chân tình của con, nhiều bậc mẹ ôm chặt lấy lấy con, hôn lên tóc, lên má con cùng những giọt nước mắt xúc động và hạnh phúc dâng trào. Với không ít phụ huynh, đây là lần đầu tiên trong đời họ nhận được món quà từ đứa con thân yêu của mình. Những khoảnh khắc ấy được ghi lại mãi trong kí ức mỗi gia đình học sinh trong lễ trưởng thành và tri ân, để học sinh THPT Trần Nguyên Hãn có thể chưa là người giỏi nhất nhưng các em sẽ là những người giàu cảm xúc nhất.
Thứ ba, giáo dục kĩ năng sống, giá trị sống trong các hoạt động trải nghiệm.
Năm 2016 là năm thứ hai liên tiếp nhà trường tổ chức khóa tập huấn bơi lội và phòng, chống đuối nước cho học sinh. Trung bình mỗi em được luyện tập 20 giờ dưới nước, được tập huấn kĩ năng phòng chống đuối nước. Kết thúc khóa học, khoảng 95% học sinh toàn trường biết bơi một số kiểu bơi đơn giản từ khâu đầu tiên cho đến khi hoàn chỉnh các động tác.
Các em học sinh được tham gia tập huấn kĩ năng thoát hiểm, kĩ năng phòng cháy chữa cháy, kĩ năng sử dụng điện an toàn. Bên cạnh các kỹ năng thoát hiểm khi xảy ra cháy nổ tại các toà nhà cao tầng, các em học sinh còn được hướng dẫn cách sử dụng bình chữa cháy, các biện pháp phòng cháy tại hộ gia đình, sử dụng điện, bếp ga và các vật dụng có thể gây cháy một cách an toàn. Các kỹ năng học được từ chương trình sẽ là hành trang hữu ích cho các em học sinh, giúp các em phản ứng phản ứng với những tình huống cháy nổ xảy ra bất ngờ, nhanh chóng dập tắt đám cháy, giảm thiểu những hậu quả khôn lường do cháy nổ mang lại.
Để các em học sinh có cái nhìn đúng đắn về người nghiện và tác hại của ma túy, nhà trường đã tổ chức cho các em học sinh đến gặp gỡ những học viên tại Trung tâm Giáo dục Lao động xã hội Gia Minh. Tại buổi tọa đàm giữa các em học sinh được các chuyên gia và các học viên giao lưu, trò chuyện về tác hại và phòng tránh ma túy, HIV và giá trị của lao động. Sau buổi tọa đàm, học sinh được đưa đi tham quan trung tâm; chứng kiến quyết tâm cai nghiện, lao động học nghề, xây dựng giá trị cuộc sống của các học viên… Không có gì giúp các em học sinh hiểu được tác hại của ma túy hơn là được nghe chính những người trong cuộc kẻ về những mất mát và đau đớn của họ.
Và đặc biệt trong tuần đầu tháng 9 của năm học 2016-2017, 1313 học sinh được trải nghiệm trong học kì quân đội. Các em được rèn tính kỷ luật với bản thân như ăn uống, ngủ nghỉ đúng giờ, dậy đúng giờ, tập thể dục buổi sáng… kĩ năng tự chăm sóc cho bản thân: giặt giũ quần áo, vệ sinh cá nhân, gấp chăn màn, quần áo, sắp xếp đồ dùng cá nhân gọn gàng, ngăn nắp một cách khoa học…, kĩ năng sinh hoạt tập thể, kỹ năng giải quyết vấn đề, … Hoạt động trải nghiệm này không những tạo một chuyển biến lớn trong ý thức học sinh mà còn là nhịp cầu giúp các em học sinh rèn kỹ năng sống biến kiến thức thành thái độ, hành vi và thói quen tích cực, lành mạnh.
Với sự quan tâm, giúp đỡ của Sở Giáo dục và Đào tạo, các đoàn thể xã hội, công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống của trường THPT Trần Nguyên Hãn đã có những bước chuyển lớn về chất, tạo sự đột phá trong việc giúp cho học sinh chuyển biến căn bản về đạo đức, lối sống. Thế hệ học sinh nhà trường hiện nay được phát triển toàn diện; có đạo đức trong sáng, lối sống văn hóa, yêu gia đình, yêu nước, có lòng tự hào dân tộc, có ý thức chấp hành pháp luật; có sức khỏe, tri thức và kỹ năng lao động, sẵn sàng trở thành những công dân có ích góp phần xây dựng thành phố cảng giàu đẹp, góp phần bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Trường THPT Trần Nguyên Hãn đã và đang có không khí phấn khởi trong học tập, rèn luyện vì ngày mai lập nghiệp của học sinh, có quyết tâm lớn của đội ngũ cán bộ giáo viên nhân viên nhà trường trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện và xây dựng thương hiệu nhà trường. Hội đồng sư phạm nhà trường tin tưởng rằng với tầm nhìn rộng mở, đổi mới triệt để, quyết liệt, làm việc đam mê và sáng tạo, mọi người đồng sức đồng lòng thì chắc chắn tinh thần Trần Nguyên Hãn sẽ trở thành một sức mạnh lớn lao đưa mỗi cá nhân bay cao bay xa hơn, đưa THPT Trần Nguyên Hãn trở thành ngôi trường độc đáo của thành phố Hải Phòng bởi những giá trị hiện đại và bền vững.